از دیر باز تا به امروز تامین آب در کویر یکی از دغدغه‌های بشر بوده و هست.
شرایط آب و هوایی مناطق کویری سبب شده تا انسان با استفاده از خلاقیت و نوآوری دست به ساخت قنات‌ها، سیستم‌های آبرسانی و یخدان‌ها در شهرهای کویری بزند و شرایط زندگی را برای مردم این مناطق راحت‌تر کند.
یخدان مؤیدی در شهر کرمان یکی از آن دسته یخدان‌هایی است که آب مورد نیاز را در تابستان برای مردم شهر تامین می‌کرده است. برای ادامه مبحث با هالی تور همراه باشید...
یخدان مؤیدی یکی از آثار به جا مانده از اواخر دوره صفوی است و نام آن هم برگرفته از محله است که دارای قنات‌های زیادی می‌باشد.
همچنین درمورد معمار و صاحب آن اطلاعات دقیقی دردسترس نیست اما بعضی مردم این یخدان را متعلق به «مویدالدین ریحان» یکی از کارگزران حکومت وقت کرمان می‌دانند.
اجزایی که دست در دست هم داده‌اند تا یخدان را تشکیل دهند عبارتند از: مخزنی دایره‌ای شکل، استخر و چاله‌ای برای نگهداری یخ و حصاری به بلندای 20 متر، که روی آن گنبدی به عنوان سایبان تعبیه شده است و با استفاده از خشت و گل، آب را به طور شگفت انگیزی در دل کویر خنک می‌کند.
همچنین لازم به ذکر است که پلکان‌هایی برای دسترسی به میزان و نگهداری مطلوب آب در این یخدان نهاده شده است.
معماری این بنا به صورت مخروطی شکل بنا شده و بابت همین موضوع حداقل تابش نور خورشید را به خود جذب می‌کند تا بتواند با استفاده از دیوارهای بلند در اطراف خود، سایه‌ای عظیم را بر روی بنا ایجاد کند و دمای داخل آن را به شکل قابل توجهی کاهش دهد.
یخدان مؤیدی یک آب انبار مدور می‌باشد که در رتبه بزرگترین یخچال طبیعی و خشتی ایران و جهان جای گرفته.
جالب است بدانید پس از خرد کردن یخ‌ها و به همراه آنها قدری هم دانه‌های سرخ انار به درون محفظه‌ی یخدان می‌ریختند تا در تابستان تصویر دل فریبی را از خود به جای بگذارد و زینت بخش سفره‌ی ثروتمندان شود.
یخدان مؤیدی همچون یخدان‌های معروف دیگر شهر کرمان که عبارتند از یخدان زریسف، رحیم آباد و چوب مفیدی در قدیم الایام توانسته بودند آب خنک و گوارایی به مردم در کویر هدیه دهند.
با احداث کارخانجات یخ سازی و رشد تکنولوژی این یخدان‌ها رفته رفته به دست فراموشی سپرده شدند و هیچ کاربری خاصی نداشتند و متاسفانه محلی برای تجمع زباله‌ها بودند تا اینکه به همت سازمان میراث فرهنگی این بنا به همراه بناهای تاریخی دیگر استان کرمان دوباره احیا شد و امروزه کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از آن برای فعالیت فرهنگی استفاده می‌کند که هیچ ربطی هم با یخدان ندارد.
بعد از گذر زمان و تغییر کاربری، این یخدان اهالی شهر ساعاتی را برای تفریح و خوش گذرانی به این مکان می‌آیند و در محوطه‌ای سرسبز که در نزدیکی آن وجود دارند به هم صحبتی با یکدیگر می‌پردازند.
شاید در دنیای مکانیزه‌ی امروز کمتر کسی بداند که تهیه‌ی آب خنک در دوران قدیم به چه مشقتی به دست می‌آمده است و دیدن این چرخه‌ی انبار کردن برف در زمستان و بهره بردن از آن در تابستان بسیار جذاب و دیدنی است.
اگر شما هم می‌خواهید سفری متفاوت را تجربه کنید حتما سری به سایت هالی تور بزنید و در قسمت تور کرمان و بلیط هواپیما را ثبت نام کنید تا این شهر را متفاوت تر از قبل ببینید.
به قلم صفورا رستمی فرد